مشکلات احتمالی یاتاقان

یاتاقان زدن چیست؟

بیشتر از نام خود یاتاقان، اصطلاح یاتاقان زدن مورد استفاده‌ استادکاران مکانیک است. این اصطلاح یک معنی کلی دارد و آن نقص در عملکرد یاتاقان است. یاتاقان مهم‌ترین بخش چرخشی موتور خودرو است. چرا که مانع از ایجاد اصطکاک بین قطعات فلزی در حال حرکت و چرخش می‌شود و بنابراین حرکت آن‌ها را راحت‌تر و سریعتر می‌سازد. یاتاقان در موتور خودرو، میل‌لنگ را در لایه‌ای از روغن به صورت غلطان نگه می‌دارد و درعین فراهم آوردن امکان حرکت دورانی راحت‌تر از سایش آن به سطوح دیگر جلوگیری می‌کند. حال اگر به هر دلیلی این لایه‌ روغن بین یاتاقان و میل‌لنگ تشکیل نشود، سایش بین فلزات اتفاق افتاده و با اصطکاک زیاد و مداوم آن‌ها دما را بالاتر برده و لایه‌های یاتاقان ابتدا ساییده و بعد ممکن است ذوب شوند. این نقص را که موجب استهلاک و آسیب شدید قطعاتی چون میل‌لنگ می‌شود یاتاقان زدن می‌گویند.

شبدیز مارکت تامین کننده ی انواع دیسک و صفحه

یاتاقان چگونه کار می کند؟

برای کاهش میزان اصطکاک یاتاقان با قطعات متحرک، از توپ ها یا غلتک های فلزی صیقلی در بدنه داخلی یا خارجی آن استفاده می شود.

به این ترتیب در حین حرکت، با لغزش یا چرخش توپ ها و غلتک ها عملا اصطکاک به مراتب کمتری ایجاد می شود.

نیروی خارجی وارد شده به یاتاقان به صورت مستقیم به توپ ها یا غلتک های تعبیه شده در آن وارد می شود.

بنابراین باید از استحکام بالایی برخوردار باشند.

به علاوه این که با استفاده از این ایده عملا جلوی فرسایش سریع قطعات متحرک در سیستم های مکانیکی مختلف گرفته می شود.

به عنوان مثال دو صفحه فلزی را در نظر بگیرید که که باید نسبت به هم حرکت خطی داشته باشند.

در حالت عادی می توان این دو صفحه را در تماس مستقیم با یکدیگر قرار داد.

این کار باعث می شود سرعت فرسایش قطعات در اثر حرکت کردن روی یکدیگر به مراتب افزایش پیدا کند.

اما کافیست یک یاتاقان بین آن ها قرار بگیرد.

توپ های فلزی موجود در یاتاقان حرکت دو صفحه روی یکدیگر را تسهیل می کند.

به این ترتیب دو صفحه خیلی راحت روی یکدیگر سر می خورند.

آشنایی با دیسک و صفحه ی شایان صنعت

در این جا بد نیست به این سؤال پاسخ دهیم که نوع نیروی وارده به یاتاقان چیست؟

به طور کلی بیرینگ ها دو نوع نیروی شعاعی و محوری را تحمل می کنند.

البته بسته به محل استفاده از یاتاقان ممکن است یکی از آن ها یا هر دو به یاتاقان وارد شوند.

معمولا نیروی شعاعی ناشی از وزن قطعات و نیروی محوری در اثر چرخیدن توپ ها یا غلتک های فلزی درون یاتاقان ایجاد می شود.

یاتاقان

مشکلات احتمالی یاتاقان

غیر از آنکه در اثر نرسیدن روغن به یاتاقان و یا بالا رفتن دمای موتور، ممکن است خودرو یاتاقان بزند، این قطعه به خودی خود نیز دچار استهلاک و خرابی‌هایی می‌شود. برخی از آن‌ها قابل پیشگیری و برخی قابل تعمیر هستند. اما گاهی با بروز بعضی از آن‌ها یاتاقان باید تعویض شود. این مشکلات به این ترتیب هستند؛

– خط افتادن

این مشکل در اثر وجود ناخالصی در روغن ایجاد می‌شود. اگر روغن مناسب خودرو استفاده نشود و یا آلودگی آن بیش از حد بالا رود و فیلتر روغن نیز مستهلک گردد شاهد بروز این معضل خواهیم بود. با تعویض به موقع روغن می‌توان از خط افتادن یاتاقان پیشگیری کرد اما در صورت بروز آن، یاتاقان باید تعویض شود چرا که احتمال یاتاقان زدن بالا می‌رود.

– خستگی

لایه‌ بیرونی یاتاقان از فلز سفت و لایه‌ داخلی از فلز نرم تشکیل شده است. سفتی لایه‌ بیرونی به دلیل محافظت از میل‌لنگ در برابر ضربات بیرونی است و نرمی لایه‌ داخلی برای جلوگیری از آسیب به آن در اثر لقی و حرکت‌های طولی‌اش داخل یاتاقان است. حال وقتی زمان زیادی از یاتاقان استفاده شود و شدت و تعداد ضربات بیرونی روی پوسته‌ آن از حد توانش بیشتر گردد، یاتاقان پوسته پوسته شده سپس دچار ترک یا شکستگی می‌شود. در صورت مشاهده‌ این معضل، یاتاقان باید تعویض شود.

– ذوب شدن

بالاتر رفتن دمای روغن از حد توان یاتاقان، منجر به ذوب شدن آن می‌گردد. این مسئله که با بالا رفتن دمای موتور ایجاد می‌شود دیواره‌ یاتاقان را نازک‌تر کرده و آسیب به میل‌لنگ را افزایش می‌دهد. همچنین احتمال یاتاقان زدن نیز درصورت بروز این مساله بیشتر می‌شود.

خرید از نمایندگی شایان صنعت

– خوردگی

نشت ضد یخ یا ضد جوش از واشر سرسیلندر به درون روغن و اختلاط روغن یاتاقان با این مایعات می‌تواند ایجاد خوردگی در دیواره‌ آن کند. خوردگی احتمال خستگی و ترک و شکست یاتاقان را افزایش می‌دهد.